คติความเชื่อเรื่องพระร่วงในสังคมไทย : บทบาทและการดำรงอยู่

The Belief of Phra Raung in Thai Society: The Role and Existence

Abstract

บทความวิจัยเรื่องคติความเชื่อเรื่องพระร่วงในสังคมไทย: บทบาทและการดำรงอยู่เป็นการศึกษาเกี่ยวกับคติความเชื่อเรื่องวีรบุรุษทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมในสังคมไทย โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพัฒนาการและแบบเรื่องของคติความเชื่อเรื่องพระร่วงในสังคมไทย และนำมาวิเคราะห์และสังเคราะห์บทบาทและการดำรงอยู่ของคติความเชื่อเรื่องพระร่วงในสังคมไทย เป็นการศึกษาโดยใช้วิธีการวิจัยแบบผสมผสาน (Mix methods) ศาสตร์ความรู้ทางประวัติศาสตร์ คติชนวิทยา มานุษยวิทยา ศิลปกรรมโบราณคดี โดยเก็บข้อมูลและเรียบเรียงตามแบบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ผลการศึกษาพบว่าคติความเชื่อเรื่องพระร่วงมีพัฒนาการมาจากงานเขียนประวัติศาสตร์ที่มีลักษณะเป็นเรื่องเล่ากึ่งประวัติศาสตร์ จนเป็นแรงบันดาลใจให้เกิดการสร้าง สรรค์วรรณกรรมมุขปาฐะประจำถิ่นอีกหลายสำนวนในเวลาต่อมา คติความเชื่อเรื่องพระร่วงมีบทบาททั้งในฐานะของตำนานบุคคลและตำนานเมือง บทบาททางศีลธรรมและจริยธรรม และบทบาททางศิลปกรรมอันเป็นแรงบันดาลใจในการสร้างสรรค์งานศิลปกรรมแขนงต่าง ๆ คติความเชื่อ เรื่องพระร่วงจึงเป็นมโนสำนึกเกี่ยวกับวีรบุรุษเรื่องสำคัญที่ดำรงอยู่ได้เรื่อยมาในรูปแบบของชื่อบ้านนามเมือง สถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์และสิ่งแวดล้อม เพื่อเป็นเครื่องพึ่งพาทางจิตใจของผู้คนและชุมชนยามประสบปัญญา ทั้งยังมีประโยชน์ต่อการจัดการพื้นที่และชุมชนให้รองรับกับความคิดเรื่องเศรษฐกิจสร้างสรรค์  This research aims to study the development in the belief of Phra raung, one of historical, cultural Thai heros. It focuses on the study of the role and existence of the belief in Thai society. He reflects the interactions that affect the social and cultural life. The information collected from the beliefs in Phra Raung, written in history, and the narrative of the poetry found in the lower northern region. The study indicated that the belief in Phra Raung has evolved from historical narrative or semi-narrative. Then it inspires the creation of many more local oral legends. Phra Raung has a role on both a legendary person and a city legend. It also has role on Behavior and ethics. It has artistic role which has inspired the creation of various arts. The belief in Phra Ruang is a consciousness about the heroic importance that exists in the form of the name of the city, historical landmarks and environment to be a spiritual anchor of the people and the community.